niedziela, 21 lutego 2016

Historia Magii Lekcja 5

Temat: Symbole magiczne.


Symbole magiczne towarzyszą człowiekowi od zarania dziejów. Już na rysunkach naskalnych możemy znaleźć różnego rodzaju symbole o charakterze magicznym. Miały one za zadanie odstraszać złe moce, bądź przyciągać dobre. Rysowano je na nagrobkach, umieszczano przed wejściem do domostw, ba – nawet tatuowano! Do najbardziej znanych, niejako uniwersalnych symboli magicznych zaliczyć możemy krąg, krzyż, pentagram i heksagram.
1) Krąg  to podstawowy symbol magiczny, jego zakreślenie to odzwierciedlenie granic kosmosu, a raczej jednego z kosmosów. Krąg najlepiej definiuje zamkniętą przestrzeń. Oddziela maga i jego obszar bezpośredniego działania od reszty świata, wyznacza niejako obszar ochronny, gdzie złe moce nie mają żadnego dostępu. Krąg, jak i pozostałe symbole, obecny jest we wszystkich kulturach. Na obrysie kręgu budowano budowle mieszkalne i sakralne. Najprawdopodobniej ma to związek z mitycznym wrzecionem czasu snującym nić ludzkiego przeznaczenia, należącym do królowej Omfale. Słowo „cyrkiel”oznaczające krąg pochodzi od imienia czarodziejki Kirke (Circe) z Odysei Homera. W kręgu odbywane były sądy plemienne, narady, i to zarówno wśród plemion słowiańskich, jak i np. wśród Indian. Na płaszczyźnie czysto fizycznej zakreślamy krąg pokazując, że to miejsce jest nasze. Ma to odzwierciedlenie np. w zabawach dziecięcych. Krąg to również słońce. Okrągły Stół z legendy o królu Arturze też miał wymowę magiczną, nikogo nie wywyższał, wszyscy siedzieli jeden obok drugiego.
2) Krzyż - to drugi z podstawowych symboli magicznych.Jego powstanie jest chyba tak stare jak gatunek ludzki. Krzyż pochodzi z czasów znacznie wcześniejszych niż chrześcijaństwo. Obecny był od zarania dziejów we wszystkich kulturach. Jako znak ochronny stawiany był np. na polach, gdzie miał zapewnić obfite zbiory, i ochronić przed szkodnikami. Często umieszczano na nim figurę ukrzyżowanego króla,złożonego w ofierze. Plemiona afrykańskie stosowały skrzyżowane gałęzie jako ochronę przed złymi duchami. Skrzyżowane np. włócznie broniły dostępu do władcy, czy do domostw. Krzyż występuje również w starogermańskich znakach runicznych. Tzw. swastyka, złamany krzyż to znak określający słońce, używany przez plemiona indiańskie.
Rzymianie również posługiwali się krzyżem, Juliusz Cezar umieścił krzyż na monecie ze swoją podobizną. Bachus, rzymski bóg, przedstawiany był z opaską na głowie. Na opasce widniały liczne krzyże.
Krzyża używali również Celtowie. Zazwyczaj krzyż wiązany był z wszelkimi formami kultu sił przyrody ogień, słońce, życie. W ciągu wieków pojawiło się wiele form krzyża – około 400.

3) Pentagram  pentagram, podobnie jak i krzyż występuje we wszystkich niemal kulturach, niemal od czasów prehistorycznych.Pierwotnie pentagram był symbolem bogini Kore  Pradawnej Matki Ziemi,czczonej w czasach neolitu. Znany jest również jako Gwiazda BoginiIsztar, później Gwiazda Izydy. Najstarszy chyba pentagram to znaleziony na pieczęci królewskiej, w prastarym sumeryjskim mieście Ur, liczący około 3500 lat.
Babilończycy rysowali pentagram na pojemnikach, w których przechowywali żywność. Miało to zapobiec psuciu się żywności i niszczeniu jej np.przez złe moce. Działało! Celtowie na długo przed Chrystusem czcili pentagram jako znak bogini podziemi  Morgany. Z kolei mistycy pitagorejscy uznali pentagram za symbol doskonałości, kojarząc go ze zdrowiem i życiem. Pentagram to również symbol 5 ran Chrystusa  po 2 na nogach i rękach, oraz rana w boku. Uznany został za symbol prawdy i religijnego mistycyzmu. Dopiero Święta Inkwizycja uznała pentagram, a zwłaszcza jego odwróconą wersję za znak mocy szatańskich, kojarząc jego odwróconą wersję z wizerunkiem głowy kozła,bądź diabła Bafometa. Mieli go rzekomo czcić Templariusze. Podział nadobre i złe pentagramy przyjął się za sprawą byłego księdza, Alphonse Luisa Constansa, bardziej znanego jako Eliphas Levi, członka Zakonu Złotego Brzasku.
Tymczasem odwrócony znak pentagramu to symbol Rogatego boga, małżonka bogini Matki, niemającego nic wspólnego z diabłem, szatanem, itd. Idee odwróconego pentagramu jako diabelskiej gwiazdy wykorzystał twórca satanizmu Anton Szandor LaVey, tworząc Biblię Szatana i było to zastosowanie komercyjne. Teraz odwrócony pentagram kojarzony jest z satanizmem. 
Pentagram uznawany jest także za odwieczny, prastary symbol magii. Jego pięć wierzchołków ma bardzo bogatą symbolikę: pięć zmysłów, pięć światów (fizyczny, eteryczny, astralny, mentalny i duchowy), pięć żywiołów chińskich, cztery żywioły i duch górujący nad nimi, 5 ran Chrystusa. Jest także symbolem wielu bogów i bóstw m.in. w neopogańskiej religii Wicca. Pentagram pojawia się także jako oznaka wiedzących, magów, „wyżej wtajemniczonych”. Istotne jest to, że pentagram jako symbol magiczny znany na całym świecie wszystkim kulturom przetrwał do dziś jako jeden z najsilniejszych znaków magicznych.

4) Heksagram – Znak magiczny, równie chyba stary jak i wymienione wcześniej, heksagram pojawia się również w wielu wierzeniach i kulturach, od hinduskich mandali począwszy, poprzez wyobrażenia europejskie, do rzeźb z Ameryki. Znak heksagramu w starożytności stosowany był jako pieczęć. W magii często kojarzony z egzorcyzmami.Heksagram łączy się z judaizmem, co nie jest słuszne, gdyż do około XII wieku w literaturze judaistycznej nie ma nawet wzmianki o heksagramie.Pojawiają się one znacznie później. Korzenie heksagramu sięgają aż po daleki Wschód, gdzie znany był jako Wielka Yantra, w tantryzmie i hinduizmie. Stanowił on tam połączenie pierwiastka kobiecego z męskim,był symbolem seksualnego zjednoczenia. Żydzi zaś zaczerpnęli go z pełną świadomością jego seksualnej wymowy. Heksagram, jakkolwiek by o nim nie mówić, to połączenie dwóch pierwiastków. Połączenie przeciwstawnych żywiołów, obecne w wielu kulturach, to najkrócej mówiąc odpowiednik znaku jin-jang, połączenie przeciwieństw i panowanie nad nimi.”"Połączenie bieli i czerni, dobra i zła. Na poziomie duchowym heksagram jest symbolem równowagi, zrównoważonej boskości w człowieku. Heksagram jest jednym z silniejszych znaków magicznych. W magii, oprócz tego, że pełni rolę uniwersalnego wręcz znaku magicznego, ochronnego,stosowany jest jako pieczęć. Heksagramem pieczętuje się wykonane rytuały. Często używany jest jako wzmacniacz efektów magicznych.Wykorzystuje się go w różnego rodzaju biżuterii, talizmanach i amuletach, czego przykład powyżej. Istotną sprawą jest, że zarówno pentagram, jak i heksagram same w sobie posiadają moc, robiąc amulety, należy je dodatkowo jednak „nasycić” własnymi energiami, własnymi wibracjami. Tylko wtedy jego magiczne działanie będzie w pełni skutkowało. Przyniesiony prosto ze sklepu heksagram czy pentagram wymaga jednak indywidualnego dostrojenia.

Historia Magii Lecja 4

Temat: Magia prehistoryczna.


Prehistoria, prahistoria (łac. præ - przedrostek oznaczający uprzedniość, "przed", "wcześniej") to najdłuższy okres dziejów ludzkości - od pojawienia się na Ziemi pierwszych człowiekowatych lub człowieka rozumnego do powstania pisma.

Podstawową trudność w badaniu religii prehistorycznych stanowi brak źródeł pisanych.
Badacze stają wobec milczących zabytków przeszłości: kości, głazów ułożonych w szczególny sposób, grubo ciosanych figur kamiennych, malowideł naskalnych, narzędzi i innych pozostałości, których funkcję i zastosowanie nie jest łatwo rozszyfrować.
Dla przykładu: siekierka może służyć do ścinania grubszych gałęzi, ale może służyć także do rytualnego zabicia zwierzęcia ofiarnego, lub nawet człowieka; znalezione ludzkie szczątki mogły należeć do kogoś, kto zmarł w czasie batalii, ale mogły należeć też do ofiary jakiegoś krwawego rytuału; naczynia mogą pełnić niezliczone funkcje tak w życiu codziennym, jak i w czasie magicznych obrządków lub religijnych świąt.
Interpretacja tych obiektów możliwa jest na drodze analogii.
Znaleziska zostają umieszczone w kontekście, który mógłby rzucić światło na ich pierwotne znacznie.
Wyciągane wnioski mają jednak charakter hipotetyczny i ulegają zmianie w miarę rozwoju naszej wiedzy o najdawniejszej przeszłości.
Badania archeologów i innych naukowców dowodzą, że początków magii możemy doszukiwać się już w epoce prehistorycznej.

Jak powstała różdżka?
Może wyglądało to tak: Jaskiniowiec po straszliwej burzy szukał schronienia.
Idąc znalazł odłamaną gałąź, która została lekko przypalona od walnięcia pioruna w drzewo.
Gałąź upaprał błotem. Zaczął go oglądać z prawej i z lewej i - jak to się spodziewać po osobniku mało rozumnym - zranił się (najprawdopodobniej) w oko.
Zdenerwowany zaczął wymachiwać "patykiem" i "jakimś dziwnym sposobem" na końcu różdżki zaiskrzył ogień.
I tak została wynaleziona nie tylko różdżka, ale także ogień i pierwsze zaklęcie, ale oczywiście jaskiniowiec nie zrozumiał, co właśnie zrobił.
Po wielu latach to zaklęcie nabrało normalniejszego kształtu.
Historia oczywiście nie może być w stu procentach potwierdzona.
W czasach najdawniejszych mają swój początek wszelakie wierzenia religijne.
Pozostałości po dawnych ludziach wskazują na stosowanie rytuałów.
Wtedy magia wyglądała troszkę inaczej, była integralną częścią życia człowieka. Była powszechnie akceptowana i zdawano sobie sprawę z jej istnienia. Nie trzeba było tego zjawiska ukrywać, tak jak to dzieje się od średniowiecza do teraz. Działo się tak najprawdopodobniej dlatego, że ludzie nie zdawali sobie z potęgi magii i ci, którzy się nią nie posługiwali nie mieli powodu, by się jej bać.
---tekst z podręcznika do historii magii dla klas I

Magia prehistoryczna jest najbardziej tajemniczą dziedziną naszego świata. Tam właśnie szukamy odpowiedzi na pytania dotyczące pochodzenia magii, pierwszych różdżek. Niestety z oczywistych faktów poszukiwania te są utrudnione. Za pomocą magii nie wskrzesimy przecież ludzi żyjących w tamtym okresie ;)

niedziela, 7 lutego 2016

Transmutacja – Lekcja 8

Taaak! Nareszcie kolejna lekcja Transmutacji! Zajmijcie swoje miejsca.  Zapiszcie temat. 

Lekcja 8
Temat: Transfiguracja koloru. 


Zmiana koloru przeprowadzana jest z użyciem zaklęcia Ilivie chromo. Wbrew temu co można sądzić potocznie zmiana koloru wcale nie jest taka trudna, gdy opanowane mamy umiejętności obliczania oporów i znamy kolejność poszczególnych komend. Inaczej niż w zmianach rozmiaru zapisywać będziemy równanie transfigutacji. 
Zaczniemy od zmiany koloru poduszki z żółtej w niebieską. 

Zapiszcie sobie zadanie do zeszytu. 
Utwórz równanie, które będzie przedstawiać tranfigurację koloru poduszki z żółtej na niebieską.

Tak będzie wyglądać to równanie. Zapiszcie je. 


<(poduszka – żółty): niebieski +/> niebieska poduszka>
Screen z podr. Alexy Fyed


Zatem rozpoczynając równanie najpierw musimy odjąć kolor, który posiada ona pierwotnie, ujmując działanie w okrągłe nawiasy, po czym za pomocą dwukropka nadać nowy kolor. 

Tranfigurację koloru przeprowadzamy z wykorzystaniem chwytu alfa i manipulacji pojedynczego puknięcia. 




Czasami chcemy zmienić tylko natężenie danej barwy, czyli z intensywnego zielonego nieco bardziej delikatny. Do tego będzie nam potrzebne zaklęcie Chromospentis.


Równanie będzie wyglądać następująco:
<(poduszka – zielony) * 2 =/> seledynowa poduszka>

To równanie mówi nam, że natężenie tej barwy zmalało dwukrotnie, oto przykład podwójnego zwiększania natężenia:

<(poduszka + zielony) * 2 =/> zgniło zielona poduszka>

Zapiszcie oba równania do zeszytu. 

Co z tego wynika?
Jeśli chcemy rozjaśnić, to wstawimy "-" w równaniu, gdy przyciemnić "+".

Uroku Chromospentis stosujemy wyłącznie z użyciem chwytu alfa i manipulacji jednego puknięcia.

Gdy chcemy przywrócić pierwotny kolor używamy zaklęcia Dechromo. 


To tyle na dzisiaj. Zapamiętajcie równania. Na następnej lekcji zajmiemy się zmniejszaniem, powiększaniem, zmianą koloru i barwy w praktyce! 

sobota, 6 lutego 2016

Eliksiry - lekcja 7

Temat: Składniki eliksirów - cd.

Dzień dobry!
Dziś ostatnia lekcja o składnikach eliksirów. Na kolejnych zajęciach omówimy już konkretne eliksiry.
Tradycyjnie wyjmijcie pergaminy i przepiszcie z książki opisy składników zapisanych na tablicy. Po skończonej pracy podejdźcie do stolika i obejrzyjcie je.

Ropa Czyrakobulwy - roślina lecznicza, przypominająca bezskorupowego ślimaka wyrastającego z ziemi i pokrytego żółtymi bąblami pełnymi cuchnącej ropy. skuteczne w zwalczaniu trądziku Do wzrostu jest jej potrzebna czarna, wilgotna ziemia i ciepłe pomieszczenie. Zrywa się ją po ok. 6 tygodniach od zasadzenia.

Serce Krokodyla - krokodyle (Crocodylia), gady z rzędu obejmującego 3 rodziny: aligatory, gawiale oraz krokodyle właściwe (Crocodylidae). Są jedynymi żyjącymi współcześnie przedstawicielami gadów naczelnych, zaliczanymi do rzędu Eusuchia. Znanych jest 22 współcześnie żyjących gatunków krokodyli, tworzących ok. 38 lokalnych podgatunków. są odporne na magie ognia i magie mentalną.

Skarabeusze -  Skarabeusz, święty żuk egipski czczony pod imieniem Chepri, bóg wschodzącego słońca i symbol zmartwychwstania. Był też znakiem słowa "stawać się" oraz "być" w piśmie hieroglificznym. Od okresu tynickiego (3100-2686 p.n.e.) Skarabeusze noszono jako amulety (wykonane z fajansu, szkła, gliny i metali). Obdarowywano też nimi zmarłych (symbol życia w zaświatach)

Skorupa żółwia - twarda, często ciemnozielona, podchodząca pod kolor brązowy, służy za pancerz. Wykorzystywana w eliksirach ochronnych a także leczniczych, wspomagających przedłużanie procesów życiowych.

Skórka boomslanga - skórka wodnego węża, wykorzysytywna w wielu eliksirach, szczególnie przy tworzeniu Eliksiru Wielosokowego.

Sproszkowany róg Dwurożca -  Dwurożce to małe, czarne lub brunatno-czarne koniki. Rogi dwurożca są bardzo cenne i bardzo trudno je kupić lub zdobyć. Sproszkowanego rogu Dwurożca używa się do przygotowywania silnych eliksirów, np. Eliksiru Wielosokowego.

Suszona pokrzywa (Utrica dioica) -  bylina z rodziny pokrzywowatych, występujący niemal na całej kuli ziemskiej, Jest byliną, przeważnie dwupienną, wytwarzającą podziemne rozłogi i silne korzenie.  Kwiaty niepozorne w zwisających gronach, wiatropylne, wykształcają drobne owoce, orzeszki roznoszone przez mrówki. Cała roślina pokryta jest parzącymi włoskami, zawierającymi kwas mrówkowy. Surowcem zbieranym do celów leczniczych są liście zbierane przed kwitnieniem oraz korzenie wykopywane jesienią lub wczesną wiosną. Liście pokrzywy zawierają flawonoidy, garbniki, karotenoidy, chlorofile, histaminę, acetylocholinę, seratoninę, fitosterole, śluzy, kwasy, krzemowy, octowy, glikolowy, witaminy A, B2, C, E i K, sole mineralne zawierające; wapń, fosfor, magnez, mangan, żelazo, potas i krzem. Korzenie pokrzywy zawierają kwasy organiczne, lecytynę, sole mineralne, fitosterol, woski, śluzy i inne związki. Pokrzywa używana jest do leczenia ran silnie krwawiących. Chroni przed demonami i urokami. Leczy się nią również średnie i silne zatrucia. Obecnie, gdy znamy skład chemiczny pokrzywy można stwierdzić, że, jest ona jednym z najbardziej wszechstronnych leków ziołowych. Składniki pokrzywy stanowić mogą uzupełnienie brakujących w organizmie niezbędnych substancji w prawidłowej przemianie materii jak, witaminy lub bio pierwiastki. Szczególnie cenne jest krwiotwórcze działanie pokrzywy. Pokrzywa działa łagodnie, moczopędnie i dzięki hamowaniu wtórnej resorpcji w kanalikach nerkowych zwiększa usuwanie chlorków, mocznika i innych szkodliwych produktów przemiany materii. Dzięki witaminie K, flawonoidom i garbnikom pokrzywa działa przeciwkrwotocznie oraz powoduje gojenie uszkodzonych naczyń włosowatych. Stymuluje wydzielanie insuliny i wspomaga mechanizm utrzymania właściwego poziomu cukru w krwi. Zawarta w pokrzywie sekretyna pobudza wydzielanie soków żołądka, trzustki, wątroby i jelit. Stwierdzono, że substancje zawarte w pokrzywie pobudzają wytwarzanie interferonu i antygenów wirusowych, co zwiększa odporność organizmu na tego rodzaju infekcje.Odwary z pokrzywy stosuje się w niedokrwistości, zaburzeniach krzepliwości krwi, w łagodnych stanach zapalnych przewodu pokarmowego i dróg moczowych, skazie moczanowej, w profilaktyce cukrzycy, w chorobie reumatycznej, chorobach skórnych (wewnętrznie i zewnętrznie), przy leczeniu łupieżu i łojotoku, do irygacji w chorobach kobiecych i leczeniu biegunek. Przy stosowaniu preparatów z pokrzywy u niektórych osób mogą się pojawić reakcje alergiczne lub podrażnienie żołądka.

Suszone figi - owoc figowca pospolitego był znany i ceniony za właściwości lecznicze w starożytnych społeczeństwach basenu Morza Śródziemnego i Azji Mniejszej. Obecnie uprawia się wiele gatunków drzewa figowego o owocach w kolorach, zielonym, żółtym lub fioletowym. Świeże, w pełni dojrzałe owoce są bardzo smaczne, chociaż przeważnie są one przetwarzane a zwłaszcza suszone.

Suszone pająki (Araneida) - stawonogi z rzędu zaliczanego do gromady pajęczaków. Posiadają wyraźnie wyodrębniony głowo tułów i odwłok, połączone ze sobą pierwszym segmentem odwłoka, tzw. łącznikiem. Wszystkie pająki posiadają jad wydzielany przez gruczoł jadowy umieszczony w głowo tułowiu. Ujście gruczołu jadowego mieści się w pazurkach stanowiących zakończenie szczęko czułków. Pająki nie przeobrażają się, wzrost następuje w toku kolejnych wylinek. Cechą charakterystyczną pająków są kądziołki przędnie, wydzielające substancję krzepnącą w zetknięciu z powietrzem, służącą do budowy pajęczyny, a także warstwy ochronnej (kokonu), gniazda, kryjówki - niektóre gatunki pająków używają nici pajęczyny do przemieszczania się (babie lato). Pająki prowadzą drapieżny tryb życia, polują głównie na owady, najwięksi przedstawiciele pająków atakują również drobne kręgowce. Ze względu na sposób polowania wyróżnia się pająki: sieciowe, czatujące, biegające i skaczące. W Polsce występuje ok. 720 gatunków pająków spośród ok. 30 tys., rozprzestrzenionych na całej kuli ziemskiej.

Ślaz (Malva) - rodzaj z rodziny ślazowatych (Malvaceae), liczący 30 gatunków z obszarów umiarkowanych półkuli północnej, w Polsce występuje kilka gatunków, przeważnie roślin ruderalnych. Ze względu na znaczne ilości śluzów w zielu, ślazy są cennymi roślinami leczniczymi (m.in. działają wykrztuśnie). Najpospolitszym gatunkiem polskim jest Ślaz dziki (Malva sylvestris), Pokładająca się roślina o fioletowych kwiatach i nerkowatych liściach.

Śledziona szczura - wykorzystywana najczęściej do wzmocnienia działania eliksiru, usuwająca szkodliwe substancje z niektórych roślin.

Śluz gumochłona - oba końce gumochłona wyglądają identycznie i wydobywa się z nich śluz, który się czasami wykorzystuje do zagęszczania eliksirów. Najchętniej je sałatę, ale może się żywić praktycznie każdą rośliną. Wielu czarodziejów ma je, jako roślinki doniczkowe czy zwierzątka domowe.

Tojad Żółty (Aconitum) - rodzaj z rodziny jaskrowatych ok. 300 gatunków roślin zielnych występujących na półkuli północnej. Kwiaty o bardzo charakterystycznej budowie, grzbiecistce, górna działka okwiatu wykształcona w postaci hełmu, wewnątrz którego znajdują się miodniki. Kwiaty barwne, niekiedy bardzo efektowne, zebrane w gęste kwiatostany, niektóre gatunki uprawiane jako rośliny ozdobne. Tojady zawierają silnie trujący alkaloid, akonitynę, stosowany w lecznictwie. Uzyskiwana z Tojadu akonityna i wyciągi z korzenia zastosowane na skórę i śluzówki wywołują mrowienie i pieczenie a ostatecznie znieczulenie. Podane doustnie w bardzo niskich dawkach działają przeciwgorączkowo, zwalniają akcję serca. Preparaty z bulw stosowane są jako leki w chorobach przeziębieniowych przebiegających z gorączką, jako lek o działaniu immunomodulującym (normalizujący zaburzoną funkcję układu immunologicznego), w preparatach homeopatycznych. Nalewki z bulw i akonityna używane są zewnętrznie jako leki przeciwbólowe w neuralgiach.

Werbena (Verbena) -  rodzaj z rodziny werbenowatych (Verbenaceae), ok. 230 gatunków roślin zielnych lub pół krzewów, pochodzących głównie z obszarów tropikalnych i subtropikalnych Ameryki Południowej. Dzięki pięknym, barwnym kwiatom kilka gatunków uprawianych jest jako rośliny ozdobne. Najczęściej spotykana jest werbena żyłkowana (Verbena venosa) z południowej Brazylii i Argentyny, o baldaszkowatych, różnobarwnych kwiatostanach, stosowana jako roślina rabatowa, oraz werbena ogrodowa (Verbena hybrida), używana w lecznictwie.

Woda, H2O - tlenek wodoru, bezbarwna ciecz (w grubych warstwach niebieskozielona), pozbawiona zapachu i smaku. Temperatura topnienia 0°C (może być przechłodzona do temperatury -46°C), temperatura wrzenia 100°C, temperatura krytyczna 374°C, ciepło topnienia (0°C) 6,01 kJ/mol, ciepło parowania (25°C) 44,01 kJ/mol, stała ebuliometryczna 0,512 K-kg/mol, stała kriometryczna 1,86 K-kg/mol, gęstość 1g/cm3, lepkość (20°C) 1,0-10-3 Pa-s, napięcie powierzchniowe (20°C) 72,75 J/m2, przewodnictwo właściwe (18°C) 4,2-10-8 --1cm-1, względna przenikalność elektryczna (20°C) 80,20, moment dipolowy 1,84 D, współczynnik załamania światła (589,0 nm) 1,33.

Na dziś to wszystko. Obejrzyjcie tylko składniki na stoliku i jesteście wolni.
Miłego dnia!
|Minerwa